Kolejną grupę pasywów stanowi kapitał obcy. Kapitał obcy jak sama nazwa wskazuje stanowi tą część źródeł finansowania form majątku podmiotu gospodarczego, która należy do osób trzecich, czyli jest własnością innych podmiotów gospodarczych. Kapitał obcy podlega zwrotowi i stanowi zobowiązania. Zgodnie z artykułem trzecim ustawy o rachunkowości zobowiązania to wynikające z przeszłych zdarzeń obowiązki wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych aktywów jednostki. Oznacza to ni mniej, ni więcej, że ze względu na przeszłe zdarzenia, czy to dotyczące przeszłych transakcji, czy długi wynikające z przepisów prawa, takie jak względem Urzędu Skarbowego. Ten dług to obowiązek wykonania świadczenia, czyli ze względu na przeszłe zdarzenie będziemy musieli zapłacić korzystając z aktywów już posiadanych. Kapitał obcy w bilansie składa się z 4 elementów: są to rezerwy na zobowiązania, zobowiązania długo i krótko terminowe, a także rozliczenia międzyokresowe. Zobowiązania długoterminowe wiemy już co to są zobowiązania; zobowiązania długoterminowe to te zobowiązania, których termin wymagalności jest większy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Do zobowiązań długoterminowych zaliczamy wszelkie pożyczki, kredyty, zobowiązania z tytułu np. emisji dłużnych papierów wartościowych i wszelkie inne o terminie wymagalności powyżej 12 miesięcy. Warto tutaj podkreślić, że do zobowiązań długoterminowych nie zaliczamy zobowiązań z tytułu dostaw, nawet jeżeli termin wymagalności tych zobowiązań jest dłuższy niż 12 miesięcy. Ma tu wiec zastosowanie ta sama zasada, która miała zastosowanie w przypadku należności z tytułu dostaw; one także zawsze były kwalifikowane jako należności krótkoterminowe. Zobowiązania krótkoterminowe to z kolei wszelkie te zobowiązania z tytułu dostaw i usług, a także innych, które są wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia finansowego. Tak jak podkreśliłam w przypadku zobowiązań z tytułu dostaw i usług te zobowiązania są kwalifikowane do zobowiązań krótkoterminowych niezależnie od terminu wymagalności; między innymi do zobowiązań krótkoterminowych zaliczamy zobowiązania z tytułu wynagrodzeń, z tytułu podatków, zaliczki otrzymane na dostawę z tytułu emisji papierów wartościowych, kredyty i pożyczki. Kolejną pozycją pasywów kapitału obcego są rezerwy na zobowiązania. Rezerwy na zobowiązania różnią się od zobowiązań tym, że nie są pewne termin wymagalności, bądź kwota zobowiązania i tak zgodnie z artykułem 35d ustawy o rachunkowości rezerwy te tworzy się na pewne lub o dużym stopniu praw podobieństwa przyszłe zobowiązania, które można w sposób wiarygodny oszacować; dotyczą one np. gwarancji poręczeń. Wyobraźmy sobie sytuację, że produkujemy jakiś wyrób i wiemy, że jakiś procent tych produktów jest z reguły wadliwy; nie wiemy tylko w jakim czasie ujawni się żądanie ze strony klienta dotyczące naprawy gwarancyjnej. Zakładamy więc pewien procent wartości sprzedanych towarów jako naprawy gwarancyjne, czy też wymiany; w zależności od tego w jaki sposób gwarancja tutaj obowiązuje. Ponieważ nie wiemy, nie mamy 100 procentowej pewności co do tego ile tych napraw gwarancyjnych będzie w danym miesiącu tworzymy na to rezerwę. Rezerwy na zobowiązania mogą być także tworzone na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, które mogą wynikać z przepisów prawa lub ze względu na umowy, które istnieją. W bilansie możemy zobaczyć, że rezerwy dzielone są z tytułu odroczonego podatku dochodowego, rezerw na świadczenia emerytalne; zgodnie z załącznikiem do ustawy o rachunkowości. Ostatnia pozycja: rozliczenia międzyokresowe bierne. Po stronie aktywów mieliśmy rozliczenia okresowe czynne, tutaj mamy bierne. Bierne dotyczą sytuacji odwrotnej, tzn. mamy tutaj do czynienia z kosztami, które wiemy, że ponieśliśmy, ale nie otrzymaliśmy jeszcze za nie faktury, czyli świadczenia wykonane na rzecz jednostki przez kontrahentów lub zobowiązania wynikające z bieżących działalności. Mamy np. sytuację, że wiemy, że w danym miesiącu średnio zużywamy 300 zł za energię elektryczną; normalnie otrzymujemy fakturę w danym miesiącu, w tym miesiącu nie otrzymaliśmy, musimy zaliczyć te koszty w ramach rozliczeń międzyokresowych biernych. Drugi przypadek rozliczeń międzyokresowych biernych dotyczy sytuacji kiedy któryś z kontrahentów nadpłaci nam za świadczenia, które dopiero będą wykonane, czyli jeżeli np. jesteśmy dostawcą Internetu i ktoś z góry zapłacił nam za ten Internet za pół roku to 5 następnych miesięcy będziemy traktować jako rozliczenia międzyokresowe bierne. Mam nadzieję, że te elementy kapitału obcego są już dla Was jasne i że możemy spokojnie przejść do przykładu całościowego dotyczącego pasywów.

Pytania:

Aby zadać pytanie lub skomentować wykład zaloguj się