Wydawałoby się, że operacje księgowe są tylko dwie, dotyczące zmniejszenia lub ich zwiększenia pozycji bilansowych. Poniekąd tak jest, ale w zależności od konfiguracji, w księgowości wyróżniamy cztery typy operacji gospodarczych, o których w tym wpisie pokrótce Ci opowiem.

Typ I – operacje zmieniające tylko pozycje aktywów

W tym typie mamy do czynienia tylko z aktywami, których z jednej strony mamy zwiększenie, a z drugiej zmniejszenie. O co w tym chodzi?

Wyobraź sobie, że budujesz dom. Potrzebujesz do tego materiałów budowlanych, które oczywiście kupujesz, ale uwaga, za gotówkę. Widzisz więc wyraźnie, że w tym wypadku zwiększasz stan materiałów (tutaj budowlanych), a zarazem zmniejszasz stan swojej gotówki.

Zapamiętaj więc zawsze, kiedy masz do czynienia z zakupem jakichś materiałów za gotówkę, wtedy mówimy o operacji zmieniającej pozycję aktywów.

Typ II – operacje zmieniające pozycje pasywów

Wróć do przykładu z budową domu. Potrzeba Ci na to materiałów, ale nie masz wystarczających środków, aby opłacić zamówienie. Zaciągasz zatem kredyt w banku, żeby móc uregulować zobowiązania wobec dostawcy materiałów budowlanych.

W tym przypadku zmniejszasz stan zobowiązania wobec dostawców, ale zwiększasz wobec banku, który udzielił Ci kredytu.

Czy do tej pory wszystko jest dla Ciebie jasne? Jeśli tak, to świetnie, bo przejdziemy do kolejnych typów transakcji, czyli transakcji mieszanych – mających wpływ zarówno na stan aktywów, jak i pasywów. Nie przerażaj się, zobaczysz, że to też w mig zrozumiesz.

Typ III – operacja zwiększająca stan aktywów i pasywów

Znowu odniesiemy się do przykładu z budową domu. Materiały są już wybrane i zamówione, ale zamiast płacić gotówką, czy brać kredyt, kupujesz wszystko z odroczonym terminem spłaty.

Widzisz więc, że po obu stronach mamy zwiększenie – po stronie aktywów zwiększenie towarów, a pasywów –  zwiększenie zobowiązania wobec hurtowni budowlanej.

Typ IV – operacje zmniejszające stan aktywów i pasywów

Z tym typem będziesz mieć do czynienia, jeśli za materiały na budowę domu zapłacisz ze środków na rachunku bankowym.

Strona pasywna źródła finansowania nam się zmniejsza, bo zmniejszyły się zobowiązania wobec dostawcy, jednocześnie też zmniejsza się Twój stan majątku (aktywa), czyli środki na rachunku bankowym.

To są właśnie te cztery podstawowe operacje gospodarcze, z którymi z pewnością każdy z nas miał wiele razy do czynienia. Jeśli chciałbyś się dowiedzieć więcej na ten temat, zapraszam do kursu podstaw rachunkowości, gdzie omawiamy tajniki księgowości pełnej.