Wciąż wracasz do podstaw lub starasz się zrozumieć ich wykorzystanie, jeśli właśnie rozpoczynasz swoją przygodę w księgowości. Zasady ostrożności oraz współmierności przychodów i kosztów uwarunkowują powstawanie rezerw. Ale czy rezerwy i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów są tym samym? W tym artykule przypomnisz sobie podstawowe różnice między nimi.

Rezerwy 

KSR nr 6 definiuje, że rezerwy są zobowiązaniami powstałymi wskutek przeszłych zdarzeń, co do których nie mamy pewności, kiedy zostaną uregulowane, lub w jakiej kwocie. Jeśli szacowana wartość zobowiązania jest istotna z punktu widzenia przygotowywanego sprawozdania finansowego (brak ujęcia takiej kwoty zmieniłby znacząco wynik finansowy), jednostka ma obowiązek utworzyć rezerwę w swoich księgach. 

Takie rezerwy są związane z działalnością pozaoperacyjną jednostki, tzn. nie dotyczą one głównego przedmiotu działalności firmy.

Rezerwy tworzy się w związku z udzielonymi gwarancjami, pożyczkami i poręczeniami, skutkami postępowania sądowego czy restrukturyzacją.

Dla spółki produkującej części rowerowe, koszty postępowania sądowego, które spółka szacuje, że z dużym prawdopodobieństwem będzie musiała pokryć, są niejako “obok” głównej działalności, którą jest produkcja części rowerowych.

Niemniej jednak prawdopodobieństwo ich wystąpienia oznacza, że spółka musi się na nie przygotować. W tym celu księguje rezerwę na koncie “Rezerwy” i korespondującym “Pozostałe koszty operacyjne” lub jeśli dotyczy to operacji kredytowych, “Koszty finansowe”. 

Jeśli więc:

•  obowiązek świadczenia wynika z przeszłych zdarzeń,
• kwotę zobowiązania da się oszacować w sposób wiarygodny,
• efektem jest zmniejszenie aktywów jednostki,

to tworzymy rezerwę.

Chcesz jeszcze lepiej zrozumieć dlaczego tworzymy rezerwy na zobowiązania?

Polecam zapoznać się z moim darmowym wykładem wideo, dostępnym poniżej. Jest to fragment pełnego kursu rachunkowości średnio zaawansowanej, który możesz zamówić u mnie na stronie TUTAJ.

RMK bierne

RMK są także wynikiem przeszłych zdarzeń gospodarczych, ale są związane z działalnością operacyjną jednostki, czyli głównym przedmiotem jej aktywności (to, co jednostka ujęła w statucie spółki).

RMK dotyczą:

• przyszłych świadczeń na rzecz pracowników (także świadczeń emerytalnych),
• świadczeń z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi
• świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, dla których kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny.

Są to koszty związane bezpośrednio z działalnością operacyjną, czyli fazą sprzedażową i posprzedażową oraz ogólnym zarządem.

Kontynuując przykład przedsiębiorstwa produkującego części rowerowe, możesz się spodziewać, że część z nich będzie wymagała napraw lub wymiany w ramach oferowanej przez firmę gwarancji. Jest to związane z bieżącą działalnością (produkcja elementów rowerowych), natomiast świadczenie może nastąpić w przyszłości (spełnienie obowiązku gwarancyjnego).

Wiedząc, że średnio 3% sprzedanych produktów wymaga naprawy lub wymiany w okresie objętym gwarancją, znamy przybliżoną kwotę, która jest księgowana w ciężar kont zespołu 4 lub 5 – związanych z działalnością operacyjną. Przeciwstawne księgowanie będzie miało miejsce na koncie “Rozliczenia międzyokresowe kosztów”. 

Ustawodawca przychodzi z pomocą w rozróżnieniu rezerw i RMK biernych z poniższym schematem (załącznik B, KSR nr 6):

Po co rozróżniać rezerwy i RMK bierne?

Odpowiednia klasyfikacja jest istotna dla przedstawienia wiarygodnej informacji w sprawozdaniu finansowym. Wpływa ona również na wskaźniki przedstawiające kondycję przedsiębiorstwa.

Gdzie przedstawić rezerwy i RMK bierne w bilansie? W pasywach w dziale B Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania, w sekcji I. Rezerwy na zobowiązania, znajdziemy podział: 

Nietrudno odgadnąć, że świadczenia emerytalne będą ujęte w części 2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne, z podziałem na krótkoterminowe i długoterminowe.

RMK bierne, z wyłączeniem świadczeń emerytalnych, będą przedstawione w części 3. Pozostałe rezerwy. Tak samo ujmiemy rezerwy, również z podziałem na krótko i długoterminowe.

Pomimo ujęcia w bilansie zarówno RMK biernych, jak i rezerw w tej samej sekcji, ich księgowanie na kontach działalności operacyjnej i pozaoperacyjnej spowoduje inne przedstawienie w rachunku zysków i strat. 

Chociaż potocznie oba terminy określa się mianem rezerw, istotne jest rozróżnienie ich w ewidencji zdarzeń gospodarczych.

Jestem pewna, że po dzisiejszej lekturze tego artykułu nie będziesz mieć już żadnych problemów w przedstawionym temacie!