Często słyszę takie pytanie, w szczególności od zdesperowanych studentów tuż przed lub w trakcie sesji egzaminacyjnej.

Być może Cię zmartwię, ale nie da się dobrze poznać księgowości ani w weekend, ani w dwa 🙂 Jednak to, co zrobisz w tym czasie, to dobrze przyswoisz podstawowe jej zasady, do których wraca się wielokrotnie!

Dobra znajomość podstaw rachunkowości jest bazą do dalszego rozwoju w księgowości. Także przy temacie Rozliczeń Międzyokresowych Kosztów wróć do podstawowych reguł, szczególnie do zasady współmierności przychodów i kosztów. To właśnie opierając się na tej zasadzie, zaliczysz w koszt danego okresu jedynie ten koszt, który korespondować będzie z osiągniętym w tym czasie przychodem.

Czynny czy bierny?

Rozliczenia międzyokresowe kosztów (RMK), o których mówi Ustawa o Rachunkowości w art. 39, możesz spotkać w dwóch postaciach:

• RMK czynne (RMC)
• RMK bierne (RMB)

RMK czynne związane są z kosztami przyszłych okresów sprawozdawczych, tj. dotyczą więcej niż jednego miesiąca lub roku, w zależności od tego, jak zdefiniowany jest w jednostce okres sprawozdawczy.

Najczęściej podawanym przykładem RMK czynnego jest opłacony z góry czynsz, którego nie możesz w całości i jednorazowo zaksięgować w koszty miesiąca (bo dotyczy kilku miesięcy), a który to rozbijasz na poszczególne okresy. Oznacza to, że jeśli zapłacono w styczniu czynsz za cały rok w wysokości 48 tyś zł, to miesięcznie ujmujesz w kosztach 4 tyś zł. 

Z kolei RMK bierne to pewnego rodzaju rezerwa (wiarygodnie oszacowana), związana z bieżącą działalnością, ale dotycząca przyszłych świadczeń, np. kosztu napraw gwarancyjnych.

Jeżeli za przykład wyobrazisz sobie sytuację, gdy sprzedajesz produkty, na które udzielasz gwarancji to w momencie, gdy produkt się psuje w okresie gwarancji, zapewniasz jego naprawę czy wymianę. A to oznacza dla Ciebie właśnie koszt.

Ze sprzedażą takiego produktu współmiernie kroczy koszt napraw gwarancyjnych, który oszacowujesz (z reguły na podstawie danych historycznych) i księgujesz w miesiącu ich sprzedaży właśnie jako RMB.

Jak widzisz, RMK bierne reprezentuje koszt bez faktury, o którym wiesz, że został lub zostanie poniesiony.

Omawiając RMK, bardzo ważne jest, żebyś pamiętał, że RMK nie mogą być ze sobą kompensowane!

Chcesz jeszcze lepiej zrozumieć zasadę współmierności w praktyce?

Polecam zapoznać się z moim darmowym wykładem wideo, dostępnym poniżej. Jest to fragment pełnego kursu podstaw rachunkowości, który możesz zamówić u mnie na stronie TUTAJ.

RMC a podatki?

Dopiero przeksięgowanie z konta RMC bieżącej części kosztów na konto kosztowe ustanowi koszt tego okresu. RMK jako całość kwoty nie pociągają za sobą odpowiedzialności podatkowej, czyli nie odprowadzamy podatku od wartości na koncie “640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów”. Dopiero moment przeksięgowania na konta zespołu 4 lub 6 zrodzi ten obowiązek.

Tu podejście podatkowe jest spójne z bilansowym. Ale czy tak pozostanie? Ostatnie interpretacje NSA wskazują na pewną zmianę i choć do tej pory rozliczanie kosztów było rozłożone w czasie, obecnie skłaniają się do jednorazowego zaliczenia całości wydatku w koszty uzyskania przychodu.

Uzasadnieniem jest zaksięgowanie na jakimkolwiek koncie (także RMK), a nie wyłącznie na koncie kosztowym. A to niemała rewolucja!

Co innego twierdzi jednak Krajowa Informacja Skarbowa, która stanowiska nie zmieniła i uważa za słuszne podatkowe rozliczanie kosztów w czasie.

Rozbieżność między interpretacją KIS a Naczelnego Sądu Administracyjnego rodzi obawy w sposobie kalkulowania zobowiązań podatkowych. Brak spójności może być dla przedsiębiorców bolesny. Co, jeśli fiskus uzna za niepoprawnie złożone deklaracje, w których koszt był rozłożony w czasie? Pozostaje liczyć na ujednolicenie podejścia urzędników i jednoznaczne akty prawne.

RMB a podatki?

Tu stanowisko fiskusa jest jasne. Zgodnie z art. 15 ust. 4b i ust. 4e updop rozliczenia międzyokresowe kosztów i rezerwy nie stanowią kosztów podatkowych do momentu ich poniesienie – tj, czytaj otrzymania faktury.

Wyjątkiem są sytuacje, gdy RMB dotyczy kosztów bezpośrednich. W takim wypadku zaliczysz je do KUP tylko i wyłącznie, jeśli faktura dokumentująca koszt, na który zostało utworzone RMB zostanie otrzymana do czasu sporządzenia sprawozdania finansowego i złożenia zeznania

O tym pamiętaj!

Po pierwsze pamiętaj o tym, żeby tworzyć RMK. Zasada współmierności przychodów i kosztów to nadrzędna zasada rachunkowości. Jej nieprzestrzeganie powoduje zaburzenie wyniku finansowego i tym samym postrzegania sytuacji finansowej firmy.

Zanim zaksięgujesz RMK czy to bierne, czy czynne, zastanów się jednak, czy wydatek w ten sposób ujęty będzie miał wpływ na wysokość zaliczki na podatek dochodowy.

W przypadku RMC generalnie zasada jest prosta – ujęcie podatkowe i bilansowe jest zbieżne. Natomiast w przypadku RMB musisz pamiętać, aby wykluczyć taki wydatek z KUP.

RMK nadal sprawiają Ci problem? Opisz swoje wątpliwości w komentarzu, a postaram się pomóc.