A teraz kolejna dziura w przepisach 😉 Tym razem w CIT, a dokładniej w estońskim CIT.

Jeżeli miewasz problemy z estońskim CIT, to zapraszam do opracowania, które przygotowała Ania Małecka, wieloletni praktyk rachunkowości. 

Zacznijmy od przykładu

Podatnik, sp. z o.o., opodatkowany estońskim CIT, zakupił towar od podmiotu niepowiązanego o wartości powyżej 15 000 zł. Za ten towar zapłacił gotówką. Czy z tego tytułu będzie zobowiązany do wykazania estońskiego CIT?

Musimy przeanalizować przepisy dotyczące opodatkowania estońskim CIT i Prawo Przedsiębiorców, w zakresie dotyczącym płatności gotówką powyżej 15 000 zł.

Opodatkowanie w estońskim CIT

Przypomnijmy, że Estoński CIT, w dużym uproszczeniu, polega na odsunięciu w czasie momentu opodatkowania dochodów, do momentu ich wypłaty. To duże uproszczenie, ale pozwala zrozumieć ideę – chodziło o to, żeby zyski były zatrzymywane w spółkach i reinwestowane, a nie trafiały do udziałowców.

Gdy zajrzymy do ustawy, to już tak kolorowo nie jest, ponieważ opodatkowaniu estońskim CIT podlega dochód odpowiadający (art.28m ust. 1):

1) wysokości zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania estońskim CIT w części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony:

• do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom (tzw. dochód z tytułu podzielonego zysku) lub
• na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (tzw. dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat),

2) wysokości ukrytych zysków (tzw. dochód z tytułu ukrytych zysków),

3) wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (tzw. dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą), 

4) nadwyżce wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (tzw. dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku) – w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa, lub jego zorganizowanej części,

5) sumie zysków netto osiągniętych w każdym roku podatkowym stosowania opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej te zyski nie były zyskami podzielonymi lub nie zostały przeznaczone na pokrycie straty (tzw. dochód z tytułu zysku netto) – w przypadku podatnika, który zakończył opodatkowanie ryczałtem,

6) wartości przychodów i kosztów podlegających zgodnie z przepisami o rachunkowości zarachowaniu w roku podatkowym i uwzględnieniu w zysku (stracie) netto, które nie zostały uwzględnione w tym zysku (stracie) netto (tzw. dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych).

Zwróć uwagę na to, że enumeratywnie są wymienione rodzaje dochodów, które podlegają opodatkowaniu, a więc jeżeli nie powstanie żaden z nich, nie będzie też podatku.

Nie zapominajmy o przepisach Prawa Przedsiębiorców!

Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 ze zm.), dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

• stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
• jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15.000 zł lub równowartość tej kwoty (transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji).

Wpływ tego przepisu na klasyczny CIT jest taki, że zapłata gotówką za transakcję powyżej 15 000 zł uniemożliwia podatnikowi zaliczenie tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów w tej części, w jakiej płatność została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego (w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca ww. transakcji została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy w tej części zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo – w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody – to już wynika z art. 15d ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Co to oznacza na gruncie estońskiego CIT?

W przepisach dotyczących estońskiego CIT nie ma jednak już regulacji dotyczących płatności gotówką za transakcje powyżej 15 000 zł.

Teoretycznie mamy więc wydatek niestanowiący KUP, ale czy to ma wpływ na zapłatę Estońskego CIT?

No to sprawdźmy jeszcze poszczególne dochody opodatkowane estońskim CIT, żeby mieć pewność, że nie jest to gdzieś ukryte. A więc po kolei:

• dochód z ukrytych zysków – zgodnie z ustawą rozumiany jako świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany, bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem, lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności określone w ww. przepisie – w naszym przypadku nie powstaje,
• dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą – organy podatkowe uważają, że za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą można uznać m.in. takie wydatki i koszty, które nie są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów – w naszym przypadku nie powstaje,
• dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych – powstaje w związku z pominięciem w prowadzonych księgach zdarzeń (operacji) gospodarczych, pomimo obowiązku ich wykazania – w naszym przypadku nie powstaje.

Wygląda więc na to, że nie ma podstaw do uznania płatności gotówką za transakcję powyżej 15 000 zł za dochód w rozumieniu przepisów o estońskim CIT, który podlega opodatkowaniu.

Pamiętaj jednak, że są to „świeże” regulacje, więc w niejasnych przypadkach warto wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

Bo nie mamy pewności, jak fiskus przy takiej dziurze w przepisach podejdzie do takiego przypadku, a nuż każe zapłacić podatek?

Chcesz więcej takich informacji? Zapisz się do newslettera dla księgowych i otrzymuj co tydzień porcję informacji!