Import usług to specyficzna transakcja z punktu widzenia podatku VAT ze względu na to, że co do zasady podatek VAT z jej tytułu rozlicza nabywca. Dodatkowo, obowiązek podatkowy w przypadku takich transakcji powstaje na zasadach ogólnych (co też jest nietypowe, ponieważ przy WDT i WNT obowiązek podatkowy w VAT powstaje na zasadach szczególnych – w momencie wystawienia faktury, nie później niż do 15 dnia następnego miesiąca), a więc z chwilą wykonania usługi. Jeżeli przed wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, obowiązek powstaje z chwilą jej otrzymania w stosunku do otrzymanej kwoty.

I tu właśnie rodzi się pytanie, co zrobić, gdy zaliczka została wpłacona, ale do importu usług nie doszło? Zapraszam Cię do wpisu w tym temacie.

Wyobraź sobie taką sytuację…

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we wrześniu 2024 roku wpłaciła zaliczkę na poczet usług, które miały być wykonane przez niemieckiego kontrahenta. W lutym 2025 roku ten kontrahent, ze względu na niewykonanie usługi, zwrócił zaliczkę. Spółka nie otrzymała ani faktury zaliczkowej, ani faktury korygującej zaliczkę, w związku z czym nie wykazała tej transakcji w pliku JPK. Czy postąpiła słusznie?

Rozłóżmy tę sytuację na czynniki pierwsze. Pierwsze pytanie pomocnicze – kto powinien opodatkować tę transakcję? Wydaje nam się, że tutaj nie ma wątpliwości – zobowiązany do opodatkowania tej transakcji był nabywca usługi, czyli spółka z o.o. będąca polskim podatnikiem.

Skoro wiemy już, kto powinien opodatkować tę transakcję, to zastanówmy się, kiedy. 

Obowiązek podatkowy VAT

Obowiązek podatkowy w przypadku importu usług powstaje z chwilą wykonania usługi, chyba że przed jej wykonaniem otrzymano całość lub część zapłaty. Spółka wpłaciła zaliczkę na poczet wykonania usługi we wrześniu 2024 roku i jako podatnik zobowiązany do rozliczenia podatku z tytułu tej transakcji, powinna opodatkować ją właśnie we wrześniu. Dodatkowo, w lutym 2025 roku spółka powinna dokonać korekty tej transakcji w związku ze zwróconą zaliczką.

Brak faktury

Wydaje się, że spółka nie wykazała tych transakcji w VAT, ponieważ nie otrzymała ani faktury zaliczkowej, ani faktury końcowej. 

Niestety, ale wystawienie faktury w przypadku importu usług nie ma znaczenia dla momentu powstania obowiązku podatkowego, ponieważ obowiązek powstaje z chwilą wykonania usługi lub zapłaty należności, jeżeli została ona dokonana wcześniej. W takim przypadku podstawę opodatkowania będzie stanowić kwota wpłaconej zaliczki.

Jak udokumentować

Pozostaje kwestia udokumentowania tej transakcji. W związku z tym, że najważniejszą kwestią jest wykazanie obowiązku podatkowego, który powstał wraz z wpłatą zaliczki na poczet wykonania usługi, to dokumentowanie tego obowiązku ma drugorzędne znaczenie i można to zrobić na wiele sposobów, na przykład dowodem wewnętrznym lub poleceniem księgowania. Kluczowe jednak będzie poprawne rozliczenie podatku w momencie powstania obowiązku podatkowego.

Odpowiadając na zadane pytanie – czy spółka postąpiła słusznie?

Spółka postąpiła nieprawidłowo. Prawidłowym postępowaniem jest wykazanie w pliku JPK za wrzesień 2024 roku wpłaconej zaliczki na poczet importu usług, a w pliku JPK za luty wykazanie jej zwrotu, a więc dokonanie odpowiedniego raportowania “in minus”. Spółka powinna złożyć korekty plików JPK za te okresy, wykazując transakcje z tytułu importu usług. W przypadku, gdy spółka takich korekt nie złoży, naraża się na kary finansowe, które mogą być nałożone w przypadku, gdy podatnik “nie prześle ewidencji skorygowanej w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub nie złoży wyjaśnień, albo zrobi to po terminie; w złożonych wyjaśnieniach nie wykaże, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu – naczelnik urzędu skarbowego może nałożyć, w drodze decyzji, na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd.” Decyzja fiskusa ma charakter uznaniowy, więc może on nałożyć karę, ale nie musi – lepiej jednak nie ryzykować i samodzielnie przygotować korektę plików JPK. 

Chciałbyś opanować rozliczanie transakcji międzynarodowych takich jak WDT, WNT czy import usług? A może eksport czy import towarów?

Sprawdź nasz kurs VAT w obrocie międzynarodowym.