Jeśli zastanawiasz się, w którym momencie złożyć formularz VAT-26 w związku z wpłatą zaliczki na poczet samochodu osobowego, od którego wydatków planowane jest odliczenie 100%, to zapraszam Cię do wpisu, który przygotowała Ania Małecka, wieloletni praktyk rachunkowości. 

Zacznijmy od przykładu

Wyobraź sobie taką sytuację: podatnik na koniec marca 2023 roku wpłacił zaliczkę na poczet zakupu samochodu osobowego, który miał służyć tylko celom prowadzonej działalności gospodarczej,  złożył VAT-26 (również do końca marca). W dniu wpłaty zaliczki nie znał wszystkich wymaganych danych pojazdu zatem VAT-26 został złożony bez numeru rejestracyjnego i w informacji nie wpisano również daty nabycia pojazdu. 12 kwietnia, po odbiorze auta, podatnik złożył aktualizację VAT-26 w zakresie uzupełnienia brakujących informacji.

Od kiedy może odliczać VAT w wysokości 100% z wydatków na ten samochód oraz czy potrzebna była aktualizacja VAT-26?

Zasady odliczania VAT od wydatków na samochody

Zaczynamy od przypominajki, jak odliczać podatek VAT od wydatków związanych z zakupem samochodów. 

Ogólna zasada jest taka, że podatnicy mogą odliczyć 50% podatku VAT od zakupionych samochodów osobowych, jeżeli są one wykorzystywane zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej jak i prywatnie lub 100% jeżeli samochód jest wykorzystywany tylko do prowadzenia działalności gospodarczej, podatnik prowadzi dokumentację, która będzie to potwierdzać, a także złożył do US informację o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej, czyli VAT-26, w terminie do 25-tego dnia następnego miesiąca po miesiącu, w którym został poniesiony pierwszy wydatek.

Wróćmy do przykładu

W naszym przykładzie podatnik wpłacił zaliczkę na poczet samochodu w marcu, więc informację VAT-26 powinien złożyć do 25 kwietnia i ten termin został zachowany.  W takich przypadkach, gdzie jest wpłacana zaliczka na poczet zakupu samochodu, musisz szczególnie uważać, ponieważ to właśnie zapłacona zaliczka będzie stanowiła pierwszy wydatek związany z samochodem osobowym. I co ważniejsze – niezłożenie informacji w terminie skutkuje brakiem możliwości odliczenia podatku VAT w 100%.

To w czym jest problem?

Problem jest w nieprecyzyjnych przepisach dotyczących aktualizacji informacji VAT-26. Art. 86a pkt 14 ustawy o VAT brzmi „W przypadku zmiany wykorzystywania pojazdu samochodowego podatnik jest obowiązany do aktualizacji informacji, o której mowa w ust. 12, najpóźniej do końca miesiąca, w którym dokonał tej zmiany”. Jak dobrze się przyjrzycie, w literalnym brzmieniu ustawy informację powinno się aktualizować tylko w przypadku zmiany przeznaczenia pojazdu. Niestety tak nie jest w praktyce. 

Organy podatkowe rozumieją ten przepis bardzo szeroko i przyjmują, że aktualizację VAT-26 trzeba złożyć także m.in. celem uzupełnienia (lub zmiany) numeru rejestracyjnego pojazdu, a także w przypadku zaprzestania używania pojazdu (np. w związku z jego sprzedażą). 

Co więcej, twierdzą, że terminowe złożenie aktualizacji VAT-26 w przypadku zmiany danych pojazdu warunkuje odliczenie 100% podatku VAT. Takie stanowisko możemy znaleźć w wielu interpretacjach indywidualnych, na przykład ITPP2/4512-528/16-7/20/AD lub późniejszej 0114-KDIP4-3.4012.712.2020.1.DM.

Podsumowując:  w takim wypadku, gdyby firma nie złożyła VAT-26 o aktualizacji danych, najprawdopodobniej nie miałaby prawa do odliczenia 100% z wydatków na ten samochód.

Choć to jak zachowa się organ to jak wróżenie z fusów. Bo powyższe podejście nie wynika wprost z przepisów.  Wniosek jest jeden – jak zwykle kolejna zmiana przepisów jest wymagana! 😉