W tym artykule poznasz istotę tego mechanizmu. Wspólnie ze współautorką tego tekstu Agnieszką Pojda, prześledzimy proces jego działania oraz istotne zmiany, które weszły w życie od 1.11.2019 roku.
Co to jest mechanizm podzielonej płatności?
Mechanizm podzielonej płatności obowiązuje polskich podatników już od 1 lipca 2018 r. Został wprowadzony, jako narzędzie walki z wyłudzeniami podatku VAT i polega na stosowaniu podzielonego systemu płatności w transakcjach między firmami.
Od chwili jego pojawienia się, był nazywany dobrowolnym split paymentem. Oznaczało to, że podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury, mogli (a nie musieli) zastosować mechanizm podzielonej płatności.
Od 1.11.2019 roku split payment stał się naszym obowiązkiem przy realizacji wybranych transakcji sprzedaży towarów i usług. Od tej daty przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą zawierającą podatek VAT, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (15 000 zł i więcej) , stosujesz mechanizm podzielonej płatności.
Limit 15 000 zł – jedna faktura, czy jedna transakcja?
Biała lista podatników została wprowadzona tuż przed obowiązkowym split paymentem i przepisy tych dwóch mechanizmów są często mylone.
Pamiętaj, że obowiązkowy split payment ma miejsce, gdy kwota faktury przekracza 15 000 zł i zawiera towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
To w przypadku białej listy podatników musisz się martwić wartością transakcji. Dla zastosowania MPP nie ma ona znaczenia.
Co kryje Załącznik nr 15?
W załączniku nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług znajdziemy m.in pozycje takie jak:
- towary: węgiel, pręty, rury, złoto, srebro, platyna, aluminium, nikiel, miedź, telefony dla sieci komórkowych, konsole do gier, aparaty fotograficzne, procesory, komputery, akumulatory, paliwo.
- usługi m.in: roboty budowlane, tynkarskie, szklarskie, malarskie, sprzedaż części i akcesoriów samochodowych, motocyklowych, motocykli.
Jeżeli na danej fakturze choć jedna z pozycji odzwierciedla wymienione w ramach załącznika nr 15 towary lub usługi, a kwota z faktury przekracza 15 000 zł to płatność za fakturę powinna zostać rozliczona split paymentem.
Spójrz na przykład:
Kupujesz na firmę procesor o wartości netto, powiedzmy 1.000 zł (+23% podatek VAT) oraz jeszcze inne towary nieznajdujące się w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Faktura opiewa np. na 16.000 zł brutto. W tym wypadku faktura musi zawierać adnotację “mechanizm podzielonej płatności”. Kwota 1.000 zł +23% podatek VAT powinna zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności, pozostała część z faktury może również zostać zapłacona w MPP lub zwykłym przelewem.
Odwrotne obciążenie i towary wrażliwe
Warto też zwrócić uwagę, że wprowadzając od 1 listopada 2019 roku mechanizm podzielonej płatności ustawodawca wycofał równocześnie dwa inne mechanizmy rozliczania VAT tj. odwrotne obciążenie w transakcjach krajowych (załącznik nr 11 i 14), oraz sposób opodatkowania tzw. towarów wrażliwych (zniesienie załącznika nr 13 do ustawy o VAT).
Jak działa split payment?
Mechanizm podzielonej płatności polega na tym, że:
- zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT,
- zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.
Oznacza to, że twój kontrahent będzie dostawał płatność na 2 rachunki, jeśli ty jako nabywca zdecydujesz się daną płatność w taki sposób uregulować.
Prześledź poniższy przykład, który zobrazuje ci działanie tego mechanizmu.
Załóżmy, że regulujesz kwotę faktury z ww 1.230 zł brutto (chcesz zapłacić w MPP za procesor). Twój kontrahent otrzyma na swój rachunek kwotę 1.000 zł, a na jego rachunek VAT trafi pozostała część, czyli 230 zł.
Oznacza to, że zarówno ty, jak i twój kontrahent musicie posiadać rachunek rozliczeniowy, który pozwala na wykonanie takiej operacji. Jest to rachunek ujęty w ustawie Prawo bankowe w art. 62a (rachunek firmowy).
W praktyce działa to w ten sposób, że do każdego rachunku firmowego jest przypisany rachunek VAT. Dlatego jeśli posiadasz rachunek firmowy, a nie prywatny dla swojej działalności gospodarczej, to jesteś w stanie jako nabywca, przesłać przelew w mechanizmie podzielonej płatności. Twój kontrahent, posiadając także rachunek firmowy, będzie w stanie taki przelew odebrać.
Jaki komunikat wpisać w poleceniu przelewu?
Ważnym jest także, przy zastosowaniu MPP wpisanie odpowiedniego komunikatu przelewu. Jest to taki odpowiednik tytułu przelewu w standardowej płatności.
- Jeżeli płacisz za fakturę końcową – wpisujesz numer tej faktury,
- natomiast jeżeli opłacasz faktury za jakiś dany okres – wpisujesz za jaki okres płacisz.
W split payment możesz także zapłacić za fakturę zaliczkową poprzez wpisanie w komunikacie przelewu słowo “zaliczka”.
Pamiętaj kiedy działa zasada dobrowolności w split payment
Zasada dobrowolności w split payment działa przy tych dostawach towarów i tych świadczeniach usług, które nie podlegają obowiązkowemu split payment.
Jeśli twoje transakcje nie są wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT w umowie z kontrahentem ustalacie, czy będziecie go stosować, czy też nie.
Ale uwaga znów na ważny szczegół! Jeżeli kwota z faktury nie przekracza 15.000 zł a faktura zawiera pozycję z załącznika nr 15 do ustawy o VAT to również nie musi zostać opłacona w spilt payment.
Wróć na chwilę do przykładu powyżej: gdybyś kupił ten sam procesor na firmę cenie 1000 zł netto + 23% podatek VAT, a kwota faktury wynosiłaby np. 14.000 zł brutto, to pomimo faktu, że na fakturze znajduje się towar z załącznika nr 15 do ustawy, wartość faktury nie przekracza 15.000 zł stąd mechanizm podzielonej płatności, nie musi, a może zostać zastosowany.
Mechanizm podzielonej płatności a biała lista podatników
Te dwie regulacje zostały wprowadzone w 2019 roku w krótkim odstępie czasu. Czy mają one na siebie wpływ?
Czy płacąc w MPP musisz sprawdzać kontrahenta na tzw. białej liście? Czy płacąc na rachunek z białej listy możesz nie stosować MPP?
Do 1 lipca 2020 roku zapłata w MPP nie miała zupełnie wpływu na korektę kosztów w związku z wpłatą na rachunek bankowy nie znajdujący się na białej liście podatników. Jeśli zapłaciłeś na rachunek spoza białej listy, nie złożyłeś zawiadomienia ZAW-NR w terminie to zapłata w MPP nie chroniła Cię przed korektą KUP.
Natomiast od 1 lipca przepisy uległy zmianie i zapłata w MPP ma wpływ na to czy musimy korygować koszty, czy też nie w związku z wpłatą na rachunek bankowy kontrahenta nieznajdujący się na białej liście podatników. Jednak to już pozostawiam na osobny temat do omówienia.
