Coraz więcej przedsiębiorców kupuje dostęp do narzędzi sztucznej inteligencji – od ChatGPT Plus, przez Midjourney, po zaawansowane platformy analityczne od zagranicznych kontrahentów. Ale jak to właściwie rozliczać? Oto praktyczny przykład, który może Cię zainteresować.

Zapraszam Cię do wpisu na blogu w tym temacie przygotowanego przez Anię Małecką.

Zacznijmy od przykładu z życia

Do pani Basi, doświadczonej księgowej, zadzwonił ostatnio pan Marcin, właściciel agencji marketingowej. “Basiu, kupiłem sobie dostęp do takiej aplikacji AI od Amerykanów – pomaga mi on tworzyć kampanie dla klientów. Ale co miesiąc przychodzi faktura z jakimiś dziwnymi adnotacjami o VAT. Piszą coś o ‘odwrotnym obciążeniu’ i ‘EU OSS VAT’. Czy ja coś źle robię? Czy mam problemy z fiskusem?”

Brzmi znajomo? Takich telefonów jest ostatnio coraz więcej.

Import usług – tak, to dotyczy AI!

Pani Basia wytłumaczyła panu Marcinowi, że trafił na klasyczny przypadek importu usług. Nie ma się czym martwić – to normalna procedura!

Dlaczego akurat import usług? Bo są tutaj wszystkie składniki tej układanki:

• Amerykańska firma świadczy usługę (nie ma siedziby w Polsce)
• Pan Marcin jako polski podatnik korzysta z tej usługi w Polsce
• Według przepisów to on musi rozliczyć VAT, nie sprzedawca

I tu jest pies pogrzebany – w praktyce pan Marcin w swojej deklaracji VAT wpisuje w dwóch miejscach tę samą kwotę: jako VAT należny (bo świadczy się usługę w Polsce) i jako VAT naliczony (bo to koszt jego działalności). Efekt? Brak podatku do zapłaty w rozliczeniu. Amerykanie mądrze napisali o “odwrotnym obciążeniu”, bo wiedzą, że to polska strona musi zająć się VAT-em.

Tajemnicze “EU OSS VAT” – co to znaczy?

“A co z tym EU OSS VAT?” – dopytywał pan Marcin. Pani Basia powiedziała mu szczerze, że to prawdopodobnie pomyłka w szablonie faktury. OSS to procedura dla sprzedaży do zwykłych konsumentów, a nie do firm. Amerykanie pewnie mają jeden szablon na całą Europę i nie zawsze wiedzą, kiedy go stosować.

Poradziła mu, żeby napisał do nich e-mail z pytaniem – często okazuje się, że to po prostu kwestia uporządkowania dokumentacji po ich stronie.

A co z podatkiem u źródła?

“Ojej, a może jeszcze mam jakiś podatek u źródła pobrać?” – zmartwił się pan Marcin.

Pani Basia uspokoiła go od razu. Według najnowszej interpretacji KIS z maja 2025 roku (nr 0111-KDIB1-2.4010.29.2025.2.ANK), subskrypcje AI typu SaaS to nie jest “użytkowanie urządzenia przemysłowego”. Pan Marcin przecież nie wynajmuje kawałka amerykańskiego serwera, nie dostaje własnej przestrzeni dyskowej, nie zarządza mocą obliczeniową. Po prostu loguje się do gotowej aplikacji przez przeglądarkę.

Innymi słowy – płaci za gotowy produkt, a nie za dostęp do infrastruktury. To robi całą różnicę w interpretacji przepisów.

Praktyczne wnioski

1. VAT: Rozlicz jako import usług (mechanizm odwrotnego obciążenia).
2. Podatek u źródła: Prawdopodobnie nie – ale warto sprawdzić specyfikę konkretnej usługi.
3. Faktura: Wyjaśnij z dostawcą, co oznacza “EU OSS VAT”.

Morał z tej historii

Pan Marcin odłożył słuchawkę usatysfakcjonowany. Okazało się, że jego “problem z AI” to wcale nie był problem – tylko zwykły import usług, który pani Basia będzie mogła rozliczyć standardowo.

Co z tego wynika? Nawet najnowsze technologie podlegają tym samym “starym” przepisom podatkowym. AI, aplikacje do projektowania, narzędzia do analizy danych – wszystko to usługi jak każde inne. Tylko trzeba wiedzieć, jak je zakwalifikować.

A że przepisy czasem nie nadążają za technologią i zdarzają się nieścisłości w fakturowaniu? Cóż, na to już jesteś przygotowany jako księgowy! 😉