Potrzebujesz zakupić towary lub sprzęt, a najkorzystniejsze oferty znajdują się poza granicami UE? Wahasz się, ponieważ nie wiesz jaki wpływ na podatki i księgi rachunkowe będą miały takie zakupy?

Nie ma czego się bać! 😊 Zapraszam do artykułu, w którym Anna Małecka, wieloletni praktyk wyjaśni jak poprawnie ująć taki wydatek w księgach handlowych na gruncie UoR, CIT oraz VAT.

Zaczynamy od VAT

Czym jest import towarów? Co charakteryzuje te transakcje?

Import towarów to transakcja charakteryzująca się przemieszczeniem towarów z terytorium państwa trzeciego, a więc spoza terytorium UE na terytorium UE. Bez przemieszczenia towarów nie możemy mówić w ogóle o imporcie towarów. Jest to  warunek konieczny do zaistnienia tej transakcji. 

W przypadku importu towarów nie jest istotny status VAT nabywcy – podatnikiem będzie każdy podmiot, na którym będzie ciążył obowiązek uiszczenia cła. Zasada ta obowiązuje także w przypadku, gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony z cła, albo cło na towar zostało zawieszone, albo zastosowano preferencyjną, zerową stawkę cła. 

W przypadku importu towarów mamy możliwość rozliczenia podatku VAT na podstawie dwóch procedur – ogólnej i uproszczonej.

Procedura ogólna import towarów

Procedura ogólna polega na obliczeniu i zadeklarowaniu podatku VAT i cła w zgłoszeniu celnym PZC lub SAD. Potem opłaceniu go do Izby Celnej (w terminie 10 dni od dokonania zgłoszenia), a następnie odliczeniu zapłaconego podatku VAT w pliku JPK, na zasadach ogólnych określonych w ustawie o VAT, a więc w miesiącu powstania obowiązku podatkowego albo 3 następnych okresach rozliczeniowych.

Procedura uproszczona import towarów

Procedura uproszczona pod kątem VAT jest podobna do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Po spełnieniu dodatkowych warunków, jakimi są:

• przedstawienie naczelnikowi urzędu celno-skarbowego zaświadczenia o braku zaległości we wpłatach należnych składek na ubezpieczenie społeczne oraz we wpłatach poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczających odrębnie z każdego tytułu, w tym odrębnie w każdym podatku, odpowiednio 3% kwoty należnych składek i należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach (udział zaległości w kwocie składek lub podatku ustala się w stosunku do kwoty należnych wpłat za okres rozliczeniowy, którego dotyczy zaległość),
• potwierdzenie zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego,
• dokonywanie zgłoszeń tylko przez przedstawiciela bezpośredniego lub pośredniego w rozumieniu przepisów celnych,

podatnik będzie miał prawo do wykazania podatku VAT należnego i naliczonego bezpośrednio w pliku JPK, bez konieczności wcześniejszego opłacania podatku.

Co ważne, procedurę uproszczoną mogą stosować tylko podatnicy rozliczający VAT miesięcznie. 

Co do zasady VAT w przypadku importu towarów jest neutralny podatkowo, niezależnie od zastosowanej procedury rozliczenia podatku. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy podmiot dokonuje sprzedaży mieszanej. Wtedy VAT będzie mógł odliczyć w proporcji do sprzedaży opodatkowanej.

Podstawą opodatkowania VAT w przypadku importu towarów jest wartość celna towarów, powiększona o należne cło oraz wszystkie inne koszty dodatkowe takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, chyba że zostały one ujęte w wartości celnej.

A co na to ustawa o CIT?

Jak zwykle analiza pod kątem CIT wydaje się łatwiejsza. Podstawowe pytanie, na jakie musimy odpowiedzieć, (tak jak w przypadku wydatków np. krajowych), to czy wydatek służy osiągnięciu bądź zachowaniu źródła przychodów oraz, czy nie jest enumeratywnie wymieniony w ustawie o CIT jako wydatek niestanowiący kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 ustawy o CIT).

Następnie określamy czy jest to koszt bezpośredni lub pośredni. Wówczas określimy moment ujęcia tego wydatku w kosztach uzyskania przychodów.

Jak zaksięgować wydatki zgodnie z UOR?

W przypadku UOR ponownie należy się zastanowić, czy wydatki te dotyczą podstawowej działalności operacyjnej, pozostałej działalności operacyjnej bądź działalności finansowej i wówczas ująć je na odpowiednich kontach księgowych. 

Jeżeli zastanowimy się nad momentem ujęcia wydatku w księgach rachunkowych, to ponownie musimy wrócić do zasady memoriału oraz współmierności przychodów i kosztów, a także momentu zamknięcia miesiąca. Jeżeli dokumenty otrzymamy w okresie pozwalającym na ujęcie ich w miesiącu, którego dotyczą, to tak też powinny być dokonane zapisy w księgach.

Przy opóźnieniu w przekazaniu dokumentów do działu księgowości, gdy trafią one do nas już po zamknięciu miesiąca, ujmiemy je zgodnie z datą otrzymania. Oczywiście przełom roku obrachunkowego stanowi wyjątek – dokumenty dotyczące starego roku, do momentu zatwierdzenia sprawozdania finansowego, muszą zostać ujęte w starym roku pomimo otrzymania ich w nowym roku obrachunkowym.

A teraz przykład 😊

Wróćmy do Spółki Alfa sp. z o.o., z przykładu w artykule o księgowaniu wydatków krajowych. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT i aktywnie zajmuje się handlem sprzętem RTV i AGD. W dniu 03.08.2022 roku zakupiła od kontrahenta posiadającego siedzibę w USA metkownicę o wartości 2000 zł, do oznaczania magazynowanych przez siebie towarów. W tym samym dniu towar został nadany, a Spółka otrzymała fakturę. Metkownica dotarła do Polski 16.08.2022 i właśnie w tym dniu zostało dokonane zgłoszenie celne PZC (cło 100 zł, VAT 483 zł). Dwa dni później Spółka opłaciła należności celno – skarbowe. Jak ująłbyś tę transakcję w VAT, CIT i UoR?

Tradycyjnie zacznę analizę tego przykładu od podatku VAT. Metkownica jest sprowadzona do Polski z USA, a więc z państwa trzeciego. Mamy do czynienia z przesunięciem towaru. Dlatego transakcję zakwalifikuję jako import towarów. Dodatkowo otrzymałam dokument PZC, który potwierdza wysokość odprowadzonego podatku VAT oraz cła. W związku z tym już w sierpniu będę mogła ująć dokument PZC w pliku JPK i odliczyć zapłacony podatek. 

A jak sprawa wygląda pod kątem CIT?

Zakupiony sprzęt będzie służył do oznaczenia sprzedawanych towarów, więc nie ma tutaj żadnych wątpliwości co do związku wydatku z przychodem. Jednocześnie wydatku nie można powiązać z jednym konkretnym przychodem. Dlatego zakwalifikuję go jako koszt pośredni i ujmę w CIT w dacie ujęcia go w księgach rachunkowych. Jednak w przypadku importu towarów wartość towaru z faktury nie będzie jedynym kosztem podatkowym, który mogę rozliczyć w danym miesiącu. Kosztem uzyskania przychodów będzie też opłacone cło. 

Na koniec została UoR i dekretacja. Zakupiona metkownica będzie służyła do oznaczania towarów, którymi handluje spółka. Dlatego powinna zostać ujęta jako koszt działalności operacyjnej, więc wydatek ten ujmę na kontach zespołu „4” koszty rodzajowe, a dokładniej zużycie materiałów. Właściwe konto analityczne to „wyposażenie”. Tak jak już wspominałam w poprzednich artykułach, praktyka księgowych jest taka, aby oznaczać tylko konta, na których księgujemy koszty niepodatkowe. Zakup naszej metkownicy jest jak najbardziej kosztem podatkowym. Dlatego konto księgowe nie będzie miało dodatkowych oznaczeń (NKUP).

Co do momentu ujęcia transakcji w księgach, to tak naprawdę mamy do czynienia z dwiema operacjami i dwa dokumenty do zaksięgowania. Pierwszym z nich jest faktura, wystawiona w dniu 03.08.2022 roku. W związku z tym, że towar został nadany w tym samym dniu, właśnie w tej dacie powinniśmy ująć wydatek w księgach. Drugim dokumentem jest PZC, które zostało wystawione 16.08.2022 roku a opłacone 18.08.2022 roku. Ten dokument powinien być ujęty w księgach w dniu 16.08.2022 roku zgodnie z zasadą memoriału. 

Jeszcze jedna krótka informacja – zgodnie z UoR opłacone cło będzie zwiększało wartość nabytego towaru. Dlatego, pomimo iż jest to podatek, powinno być ujęte na koncie, na którym zostanie zaewidencjonowana transakcja, której ono dotyczy. 

A na koniec dekretacja:

Mam nadzieję, że ten artykuł rozwiał Twoje wątpliwości odnośnie do importu towarów. Jednocześnie zapraszam Cię do kolejnego artykułu, który będzie dotyczył wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.