Temat VAT-u jest jak bumerang. Często pojawiają się pytania z nim związane dlatego wspólnie z Agnieszką Starzyk, przygotowałyśmy dla Ciebie ten artykuł. Mamy nadzieję, że dzięki niemu zagadnienie VAT-u stanie się dla Ciebie jasne i przestanie budzić wątpliwości.

Jeśli myślisz, że dopiero moment, gdy stajesz się przedsiębiorcą, jest początkiem Twojej przygody z VAT-em, to muszę Cię zmartwić. To właśnie Ciebie, osobę fizyczną, jako finalnego konsumenta podatek ten dotyczy najbardziej. Wystarczy, że spojrzysz na paragon – oznaczenie PTU to właśnie Podatek od Towarów i Usług. Jako konsument nie rozliczasz się z niego z Urzędem Skarbowym, dlatego, że VAT (value added tax) to podatek pośredni.

Co oznacza podatek pośredni?

VAT pobierany jest na każdym etapie obrotu towarami lub usługami. Czyli przy sprzedaży i kupnie elementów potrzebnych do wytworzenia produktu finalnego, który trafia do sklepów.

VAT jest podatkiem od wartości dodanej, a więc powinien dotyczyć jedynie powiększenia wartości produktu. Finansowany jest w związku z tym, tak naprawdę przez finalnego odbiorcę – czyli Ciebie. Osobę fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej.

No dobrze, ale o co tak naprawdę tutaj chodzi?

Poniższy przykład pomoże Ci najlepiej zrozumieć ideę działania podatku VAT:

Załóżmy, że chcesz kupić kurtkę. Zanim trafi ona do sklepu, firma A sprzedaje materiał firmie B za 100 zł + 23 zł VAT (23%), czyli za 123 zł brutto.

Firma B może odliczyć VAT związany z zakupem materiału. Jest to dla niej koszt związany z jej podstawową działalnością, czyli szyciem. Koszt uszycia kurtki przez firmę B wraz z marzą to 150 zł. Z kolei sprzedaje ją firmie C po cenie 100 zł + 150 zł +VAT, co daje łącznie 307,50 zł.

Firma C, gdy sprzedaje kurtki w galerii handlowej, odliczy sobie VAT z zakupu od firmy B, a kurtkę sprzeda Tobie. Jesteś zatem finalnym odbiorcom i kupujesz kurtkę za 350 zł (cena netto) + marża 200 zł + Vat 23%, czyli razem 676,50 zł.

A co z VAT-em na poszczególnych etapach?

Firma B odliczy 23 zł jako VAT naliczony przy zakupie. VAT należny, czyli VAT należny Urzędowi Skarbowemu za transakcję sprzedaży, który wyniesie 250 zł * 23% = 57,50 zł. Rozliczając VAT z tej transakcji, firma B zapłaci finalnie Urzędowi Skarbowemu 34,50 zł (jako różnicę pomiędzy VAT-em naliczonym 23 zł i należnym 57,50 zł). 

Firma C odliczy VAT naliczony przy zakupie 57,50 zł, natomiast zarejestruje VAT należny ze sprzedaży w wysokości 126,50 zł. Finalnie da to 69 zł do zapłaty do Urzędu Skarbowego.

Za rozliczenie z fiskusem odpowiedzialny jest przedsiębiorca. To on dokonuje zgłoszenia rejestracyjnego do urzędu, składając formularz VAT-R. Chyba że w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył obrotu 200 tys. zł lub dobrowolnie chce zrezygnować z prawa do zwolnienia z podatku VAT. Jako Przedsiębiorca określasz w urzędzie częstotliwość składanych deklaracji podatkowych, a następnie rozliczasz się:

• formularzem VAT-7 miesięcznie lub
• VAT-7k kwartalnie.

Deklarację składasz do 25 dnia miesiąca za poprzedni okres rozliczeniowy. Niezależnie od częstotliwości masz obecnie obowiązek wysyłki pliku JPK_VAT do 25 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Lepiej, żebyś nie pominął tej daty!

Czego dotyczy podatek VAT?

Większość z nas wiąże konieczność zapłaty podatku VAT z operacją sprzedaży.

Art. 5 ustawy o VAT (wprowadzonej w Polsce w 1993 roku i dostosowanej do prawa unijnego w 2004 roku) mówi, że opodatkowaniu podlega jednak nieco więcej transakcji:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
• eksport towarów,
• import towarów,
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Co to oznacza dla nas w praktyce?

Jeśli kupujesz np. usługi reklamowe od Google albo Facebooka to od takiego zakupu musisz rozliczyć podatek VAT i to niezależnie czy jesteś podatnikiem zwolnionym z VAT czy też podatnikiem zarejestrowanym tzw. czynnym.

O tym, jakie transakcje dokładnie podlegają opodatkowaniu VAT, opowiem jeszcze w kolejnych wpisach, ale jeśli już chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, koniecznie zobacz zawartość Kursu „Podatek VAT w obrocie krajowym 2019”.

Wysokość podatku VAT

Wysokość podatku VAT zależy od jego stawki. Z naszego przykładu wiemy już, że podstawowa stawka VAT w Polsce wynosi 23%.

Czy wiesz, że to nie jedyna stawka? Możemy spotkać również stawki preferencyjne:

• 8% – stawka obniżona, dotyczy np. robót budowlano-montażowych, remontów oraz niektórych usług gastronomicznych,
• 5% – stawka obniżona, np. produkty rolne, inwentarz żywy, książki i czasopisma specjalistyczne,
• 0% – stawka dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz eksportu towarów.

Nie zapomnij się zarejestrować do VAT-UE, jeśli chcesz prowadzić transakcje z firmami z pozostałych krajów członkowskich. Brak takiej rejestracji może pociągnąć za sobą kary!

Głowa mała… Czyli ciągłe ulepszanie VAT-u

Podatki są głównym wpływem do Skarbu Państwa, ale i niemałym obciążeniem dla przedsiębiorców i księgowych. W celu graniczenia oszustw podatkowych, ustawodawca doprecyzowuje przepisy, niekiedy utrudniając rozliczenia z tytułu VAT, zamiast je ułatwiać. Jak sobie z tym radzić? Istnieje kilka sposobów:

• wyszukiwarki VAT, które pozwalają Ci sprawdzić, czy kontrahent jest czynnym podatnikiem
• infolinia Krajowej Informacji Skarbowej, gdzie eksperci podatkowi pomogą Ci w interpretacji przepisów
• indywidualne interpretacje podatkowe, czyli zapytanie do Krajowej Informacji Skarbowej o interpretację konkretnego zdarzenia gospodarczego (przeszłego lub przyszłego)
• wsparcie pozostałych księgowych na forach dyskusyjnych (jeśli jeszcze nie zapisałeś się do Mentorisowej Grupy wsparcia na Facebooku – zrób to teraz! Dołącz klikając TUTAJ)

Czy wiesz, że ustawa o VAT w momencie uchwalenia miała jedynie 16 stron!

Obecnie jest ich ponad 300?! Ciekawostką jest również to, że Ministerstwo Finansów wydaje rocznie ok. 15 tysięcy interpretacji, aby wyjaśnić przepisy podatkowe.

Chcesz zrozumieć podatek VAT jeszcze lepiej?

Polecam zapoznać się z moim darmowym wykładem wideo, dostępnym poniżej. Jest to fragment pełnego kursu “Podatek VAT w obrocie krajowym”, który możesz zamówić u mnie na stronie TUTAJ.

Jeżeli interesuje Cię temat SLIM VAT 3 i chcesz dowiedzieć się o nim więcej, to zapraszam Cię do zaktualizowanego Profesjonalnego Kursu VAT w obrocie zagranicznym. Przejdź TUTAJ.