Zapraszam Cię do kolejnej zagwozdki, którą przygotowała Magdalena Sajdak – praktyk rachunkowości. Tym razem przedstawia nam praktyczny przypadek, gdy faktura zaliczkowa poniżej 15 tys. zł. nie została rozliczona w systemie split payment.
Czy ponosimy wówczas jakieś konsekwencje? Zapraszam do czytania!
Pan Dawid będący czynnym podatnikiem podatku VAT od kilku lat prowadzi działalność handlową w formie jednoosobowej działalności gospodarczej.
W związku z dynamicznym rozwojem swojej firmy, jaki miał miejsce w ostatnim czasie, postanowił zainwestować wypracowane przez firmę zyski w budowę budynku magazynowego.
Na etapie konstrukcji pokrycia dachowego otrzymał fakturę zaliczkową z firmy „Twój Dach” sp. j. Dokumentowała ona zakup materiału, jakim jest blacha trapezowa. Całe zamówienie opiewało na kwotę 61 500 zł brutto, natomiast wartość zaliczki wynosiła 10 tys. zł brutto.
Czy brak adnotacji na fakturze zwalnia nabywcę z obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności?
W związku z tym, że na fakturze zaliczkowej nie widniała adnotacja „mechanizm podzielonej płatności” pan Dawid, regulując swoje zobowiązanie, zrealizował zwykły przelew. Pomimo zakupu tzw. towaru wrażliwego znajdującego się na wykazie towarów i usług objętych split payment, tj. w załączniku nr 15 do ustawy o podatku VAT.
Na fakturze końcowej natomiast została udokumentowana pozostała do spłaty kwota wynikająca z umowy (tj. 51 500 zł brutto). Tym razem jednak znalazł się na niej dopisek „MPP” na skutek czego pan Dawid dokonał płatności wspomnianym mechanizmem.
Dlatego, że wartość należności z faktury zaliczkowej nie przekraczała 15 tys. zł., nasuwa się pytanie: czy sprzedawca w tym przypadku słusznie pominął oznaczenie MPP? Czy brak adnotacji na fakturze zwalnia nabywcę z obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności?
Mechanizm podzielonej płatności
Na wstępie przypomnijmy – na czym polega mechanizm podzielonej płatności i kiedy należy go stosować?
Mechanizm podzielonej płatności (w skrócie MPP), określany również jako split payment to szczególny rodzaj dokonywania płatności za nabyte towary lub usługi, w którym płatność jest realizowana za pomocą tzw. komunikatu przelewu.
Płatność taka nie trafia w pełnej kwocie bezpośrednio na konto sprzedawcy. Ale jak wskazuje sama nazwa mechanizmu, zostaje rozdzielona, a mianowicie kwota netto wpływa na rachunek bieżący sprzedającego, natomiast kwota podatku VAT na jego subkonto VAT.
Mechanizm ten może być stosowany jedynie w ramach transakcji odbywających się między podatnikami VAT. Nie mogą go zatem stosować:
- konsumenci, tj. osoby nieprowadzące działalności gospodarczej,
- przedsiębiorcy nabywający dobra i usługi od podatników zwolnionych z VAT oraz
- podmioty gospodarcze rozliczające się za pomocą gotówki lub karty.
Kiedy jest obowiązek stosowania systemu split payment?
Generalnie regulując płatności wobec kontrahenta, przedsiębiorca ma możliwość wyboru czy opłaca faktury tradycyjnie, czy korzystając z MPP. Oczywiście pod warunkiem, iż w zawartej umowie dostawca nie dokona zastrzeżeń, które wykluczałyby możliwość regulowania zobowiązania mechanizmem podzielonej płatności.
Istnieją jednak również transakcje, w których przedsiębiorca ma obowiązek stosowania systemu split payment. Ma to miejsce, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:
- przedmiotem transakcji jest sprzedaż/zakup tzw. towarów i usług “wrażliwych” (czyli wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy od podatku od towarów i usług) oraz
- wartość należności ogółem (tj. wartość w kwocie brutto) widniejąca na fakturze przekracza kwotę 15 tys. zł brutto.
Co ważne, przy obligatoryjnym split payment brak odpowiedniej adnotacji na fakturze wiąże się z sankcjami nie tylko dla podatnika, który taką fakturę wystawił, ale także dla przedsiębiorcy, który wspomnianą fakturę otrzymał, a następnie uregulował swoje zobowiązanie za pomocą tradycyjnego przelewu.
W omawianym przykładzie przedmiotem transakcji jest sprzedaż/zakup blachy trapezowej, czyli towaru wymienionego we wspomnianym wcześniej załączniku nr 15.
Faktura końcowa przekracza 15 tys. zł.
Jeśli chodzi o fakturę końcową, opiewa ona na kwotę 51 500 zł brutto, a więc jej wartość przekracza 15 tys. zł.
Niewątpliwie w tym przypadku zostały spełnione jednocześnie obydwa konieczne warunki. Dlatego zarówno sprzedawca jak i nabywca wywiązali się ze swoich obowiązków. Firma „Twój Dach” sp. j. prawidłowo oznaczyła fakturę określeniem MPP i przyjęła płatność z zastosowaniem tego mechanizmu. Natomiast pan Dawid poprawnie dokonał zapłaty, regulując swoje zobowiązanie w systemie split payment.
Faktura zaliczkowa wystawiona na kwotę niższą niż 15 tys. zł.
Wątpliwości jednak pojawiają się w przypadku, gdy faktura zaliczkowa została wystawiona na kwotę niższą niż 15 tys. zł, z kolei wartość brutto zawartej umowy przekracza tą graniczną kwotę.
Otóż warto mieć na uwadze, fakt, iż w odniesieniu do faktur zaliczkowych ustawodawca nie określił żadnej szczególnej zasady stosowanie MPP.
Dlatego więc obowiązek stosowania tego mechanizmu, uzależniony jest podobnie jak w przypadku innych faktur, od przedmiotu transakcji oraz wartości brutto wynikającej do zapłaty z otrzymanego dokumentu. Bez znaczenia pozostaje tutaj kwota, na jaką została zawarta cała umowa pomiędzy stronami.
Czy faktura zaliczkowa spełnia oba wymagane warunki?
Wprawdzie faktura zaliczkowa, którą otrzymał pan Dawid, dokumentowała zakup towaru wrażliwego, aczkolwiek nie spełniała jednocześnie drugiego warunku, jakim jest wartość należności przekraczająca 15 tys. zł.
Zatem spółka „Twój Dach” postąpiła słusznie pomijając adnotację MPP na wystawionej przez siebie fakturze dokumentującej otrzymaną zaliczkę, ta pan Dawid nie miał obowiązku uiścić zapłaty z wykorzystaniem split payment.
