Ewidencja ujęcia, ale także rozliczania amortyzacji środków trwałych, które w części lub całości zostały sfinansowane dotacją, subwencją, jest dość specyficzna. Może nie być tak oczywista, szczególnie po ostatnich zmianach przepisów w tym zakresie.

Dzisiaj zapraszam Cię do wpisu przygotowanego wspólnie z Anią Małecką, wieloletnim praktykiem rachunkowości, który przybliży Ci ten temat.

Zacznijmy od początku…

Co do zasady dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków poniesionych przez podatnika na zakup lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych, lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej. Tak brzmi art. 14 ust. 4 pkt. 2 ustawy o PIT.

Skoro wpływy dotacji, subwencji i dopłat na środki trwałe i wartości niematerialne, i prawne, nie stanowią przychodu, to odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych i WNiP sfinansowanych uzyskaną pomocą finansową nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli środki trwałe lub WNiP zostały częściowo sfinansowane dotacją, subwencją lub dopłatą, to odpis w części odpowiadającej dotacji, subwencji, dopłacie nie będzie stanowił kosztów uzyskania przychodów. O tym z kolei mówi artykuł 23 ust. 1 pkt. 45 ustawy o PIT.

Jak to wygląda w praktyce?

Załóżmy, że przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą otrzymał dotację w kwocie 60 000 zł na zakup środka trwałego o wartości 120 000 zł. Pozostałą część środka trwałego sfinansował z własnych środków obrotowych. Środek trwały będzie amortyzowany stawką 10% rocznie.

Zaczniemy od wpływu dotacji – tak, wiem, że zazwyczaj są one przyznawane na zasadach refundacji kosztów, ale prędzej czy później wpływają do firmy. Takiego wpływu nie zaliczymy do przychodów podatkowych, a więc nie powinien być on w ogóle ujęty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Ale, w celach ewidencyjnych, można go wykazać w kolumnie 15 i dobrze opisać.

Zakupiony środek trwały wprowadzamy do ewidencji środków trwałych i amortyzujemy jak każdy inny środek trwały, a więc dokonując miesięcznych odpisów, zaczynając od miesiąca następującego po miesiącu ujęcia w ewidencji. Roczny odpis będzie wynosił 120 000 * 10% = 12 000 zł. Miesięczny odpis wynosi 12 000 zł/12 = 1000 zł. Z dotacji zostało sfinansowane 50% środka trwałego (60 000 zł/120 000 zł), a więc tylko połowę miesięcznego odpisu możemy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. 

W naszym przypadku będzie to 500 zł, które ujmiemy w kolumnie 13 PKPIR. Pozostałą część odpisu możemy w celach ewidencyjnych ująć w kolumnie 15, ale tak jak w przypadku przychodów, nie ma takiego obowiązku.

Proste, prawda?

Ale jeżeli jesteś uważny, na pewno zauważyłeś, że newsa zaczęłyśmy sformułowaniem „co do zasady”, co sugeruje, że opisane na początku rozwiązanie nie jest jedynym, które można zastosować i się nie mylisz 😊

Zmiany od 2024

Od 01.01.2024 roku do ustawy o PIT został dodany art. 14 ust. 9 o następującym brzmieniu:

„Podatnik może zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej dotacje, subwencje, dopłaty, inne nieodpłatne świadczenia lub kwoty otrzymane od agencji wykonawczych, jeżeli do upływu terminu złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym je otrzymał,(…), złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o zaliczeniu określonych dotacji, subwencji, dopłat, innych nieodpłatnych świadczeń lub kwot otrzymanych od agencji wykonawczych do przychodów.

Do kosztów stanowiących odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych, i prawnych, sfinansowanych z przychodów, których dotyczy to oświadczenie, przepisu art. 23 ust. 1 pkt 45 nie stosuje się (dotyczący zaliczania amortyzacji w KUP).”

Podsumowując, albo nie zaliczamy do przychodów podatkowych otrzymanej dotacji, subwencji lub dopłat, a amortyzacja środka trwałego lub WNiP w części sfinansowanej nie stanowi KUP, albo dotacja stanowi przychód podatkowy i amortyzacja środka trwałego stanowi koszt podatkowy w całości, ale informujemy o tym fiskusa w terminie upływu złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy, w którym otrzymano dotację, subwencję czy dopłatę.

Nawiązując jeszcze do przykładu powyżej – jest on jedną z opcji ujęcia tych operacji. Innym sposobem jest rozpoznanie dotacji w kwocie 60 000 zł jako przychód podatkowy (kolumna 8 PKPiR), a następnie zaliczanie miesięcznych odpisów amortyzacyjnych w kwocie 1000 zł do kosztów podatkowych, ujmując je w kolumnie 13 PKPiR. 

Przy takim rozwiązaniu należy jednak pamiętać o złożeniu zawiadomienia do US, że właśnie w taki sposób ujęliśmy otrzymaną dotację i na to mamy czas do końca terminu złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym wpłynęła dotacja.

Wróćmy do przykładu:

Gdyby przedsiębiorca postanowił rozliczać dotacje zgodnie z przepisami, które weszły w życie od 1 stycznia 2024, to 60 000 zł rozpoznałby jako przychód w KpiR w dacie jej otrzymania, natomiast w kosztach rozpoznałby całą amortyzację środka trwałego łącznie z tą częścią, która była finansowana dotacją.

Mamy nadzieję, że temat ewidencji dotacji, subwencji itd. po zmianach jest dla Ciebie już jasny. A gdybyś chciał otrzymywać więcej praktycznych omówień zmian w przepisach na przykładach, to zapraszamy do Nawigatora Księgowego – Twojej pomocy w byciu na bieżąco.