Z poprzednich wykładów wiemy już, które transakcje są operacjami gospodarczymi i w związku z tym podlegają zapisowi w księgach rachunkowych. Poznaliśmy również czym jest konto księgowe, jego zasadę działania. Dziś skupimy się na wykorzystaniu konta do zapisów operacji gospodarczych. Każda operacja gospodarcza musi zostać zapisana na co najmniej dwóch kontach; mówimy tutaj o zapisie podwójnym. Dodatkowo każdy zapis operacji gospodarczej musi mieć swoją stronę debetową oraz swoją stronę kredytową, czyli jeżeli na jednym koncie księgujemy po stronie debetowej to korespondujący z nim zapis na drugim koncie musi zostać dokonany po stronie kredytowej i co najważniejsze zapisu na obu kontach dokonujemy w tej samej wysokości. Przykładem zapisu operacji gospodarczej prostej, czyli tej o której mówiliśmy przed chwilą jest poniższa transakcja. Zakupiono maszyny w kwocie 30 tysięcy złotych z odroczonym terminem płatności. Stosując zasadę zapisaną powyżej musimy najpierw zidentyfikować na jakich dwóch kontach będziemy księgować nasza operację gospodarczą i tutaj z jednej strony będziemy mieli do czynienia z kontem pasywów, zobowiązania wobec dostawców; z drugiej strony z kontem aktywów - środki trwałe. Konto zobowiązania wobec dostawców będziemy zwiększać o kwotę 30 tysięcy złotych, ponieważ jest to konto pasywne zapis dokonamy po stronie kredytowej. Z kolei zapis na koncie środki trwałe zostanie dokonany po stronie debetowej jako zwiększenie aktywów. Mamy więc tutaj zapis dwustronny:  z jednej strony kredyt, z drugiej strony debet; mamy 2 konta i dokonaliśmy tej transakcji, tego zapisu w jednakowej kwocie na obu kontach. Zapis operacji gospodarczej może mieć też trochę bardziej złożoną wersję w zależności od tego jaka to jest operacja gospodarcza i może zostać ujmowana na więcej niż dwóch kontach: tutaj mamy przykład sytuacji w której po stronie kredytowej księgujemy na jednym koncie natomiast odpowiadającą stronę debetową księgujemy na dwóch kontach. Oczywiście możemy mieć sytuację odwrotną gdzie kredyt zostanie zapisany na dwóch kontach, a debet na jednej.  Przykładem operacji gospodarczej w której księgujemy na więcej niż dwóch kontach jest zakup materiałów, który zawierał w sobie podatek VAT. Tutaj mamy przykład: zakupiono materiały w kwocie 123 tysięcy złotych z odroczonym terminem płatności, faktura zawierała 23% VAT. Najpierw oczywiście zidentyfikujemy jakich kont dotyczy transakcja, wiemy już na pewno, że skoro to jest z odroczonym terminem płatności to będziemy musieli dokonać zapisu na koncie pasywnym zobowiązania wobec dostawców, ponieważ zakupiliśmy materiały kontem aktywnym będzie tutaj konto materiały i dodatkowo ponieważ został tutaj nam naliczony VAT musimy go ująć na koncie rozrachunki z tytułu VAT. Konto pasywne zwiększamy po stronie kredytowej o kwotę 123 tysiące złotych, czyli nasze zobowiązania wobec dostawców wzrastają o tą kwotę. Materiały w kwocie 100 tysięcy złotych księgujemy po stronie debetowej, natomiast naliczony VAT w kwocie 23 tysięcy złotych na rozrachunkach z tytułu VAT. Znów strona debetowa zapis po stronie debetowej jest równy zapisowi po stronie kredytowej: jest on dwustronny, zaksięgowany na co najmniej 2 kontach i w jednakowej kwocie po obu stronach konta. Ze względu na to na jakiej pozycji aktywów i pasywów ma wpływ operacja gospodarcza wyróżniamy operacje gospodarcze, które zmieniają tylko pozycje aktywów i tutaj przykładem jest zakup materiałów za gotówkę. Z jednej strony zmienia się stan materiałów konta aktywów, a z drugiej strony zmniejsza się stan konta kasa, ponieważ dokonaliśmy zakupu za gotówkę. Drugi typ transakcji to zmieniające tylko pozycję pasywów i tu kolejny przykład. Zaciągamy kredyt bankowy, którym regulujemy zobowiązania wobec dostawców. Mamy do czynienia tutaj z dwoma kontami pasywnymi: z jednej strony kredyt bankowy, z drugiej strony zobowiązania wobec dostawców. Poprzez zaciągnięcie kredytu bankowego zwiększamy stan po stronie kredytowej konta bankowy, a z drugiej strony zmniejszamy stan, czyli po stronie debetowej konta pasywów zobowiązania wobec dostawców. Skoro mamy operacje gospodarcze, które mają wpływ tylko na pozycje aktywów i mamy operacje, które wpływają tylko na pozycje pasywów to logicznie myśląc muszą istnieć również takie, które będą wpływać i na pozycję aktywów i na pozycje pasywów. Mogą ten stan zwiększać bądź zmniejszać. W przypadku pierwszym kiedy zwiększają stan aktywów i pasywów tutaj przykładem jest zakup towarów z odroczonym terminem płatności:  z jednej strony zwiększa nam się stan aktywów, naszych towarów na koncie towary, a z drugiej strony zwiększa nam się stan pasywów, ponieważ zwiększają się zobowiązania wobec dostawców. W przypadku kiedy mamy do czynienia ze zmniejszającym stanem aktywów i pasywów, dobry przykład zapłata zobowiązania z tytułu podatku VAT ze środków na rachunku bankowym. Nasze konto aktywów to rachunek bankowy, na którym dokonamy zapisu po stronie kredytowej oraz konto pasywów, czyli zobowiązania z tytułu podatków na których dokonamy zapisu po stronie debetowej. W obu przypadkach zmniejszającej stan aktywów i pasywów. Abyśmy mogli trochę poćwiczyć w jaki sposób zapis operacji gospodarczych funkcjonuje mamy tutaj krótki przykład. Przedstaw przy pomocy kont teowych zapis następujących operacji gospodarczych.  Mamy tutaj również podać jaki to jest typ operacji, chodzi o to żeby podać czy jest to typ zwiększający tylko stan pasywów, czy stan aktywów, czy może i jednych i drugich. Przykładami jest: zakup samochodu za gotówkę, spłata kredytu bankowego ze środków na rachunku bieżącym, zakup towarów z odroczonym terminem płatności i spłata zobowiązań wobec dostawców kredytem bankowym. Zapraszam do rozwiązania.

Pytania:

Aby zadać pytanie lub skomentować wykład zaloguj się